پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

از بین همه احساسات عجیبی که فرد می‌تواند تجربه کند، شاید چیزی غیر از عدم توانایی حرکت وجود نداشته باشد. به طور خاص، عدم توانایی حرکت در حالی که نسبت به محیط اطراف خود آگاه هستید.بختک با نام علمی فلج خواب سبب می‌شود به شخص در حین خواب احساس سنگینی دست دهد و نتواند عضلات و بدن خود را حرکت دهد. توهماتی هم توسط فرد در این حالت تجربه می شود. در گذشته این عارضه را به موجودات ماورایی ارتباط می دانند و در دنیای جدید، تحلیل روان شناختی و عصب شناختی از آن وجود دارد.

حتما شما نیز برای یک بار هم که شده چنین حالتی را در خواب تجربه کرده اید. این مسأله در برخی از افراد شدیدتر است و هر چند وقت یک بار در میانه های شب باعث بی خوابی و حتی هراس شان می شود.بَختَک یا فَرَنجَک یا که نام علمی آن فلج خواب است، حالت اختناق و سنگینی است که گاهی در خواب به انسان دست می‌دهد، رؤیای وحشتناک توأم با احساس خفقان و سنگینی بدن که انسان را از خواب می‌پراند. خفتک، خفتو، خُفتوک ، برفنجک، درفنجک و فرنجک و فدرنجک و برغفج و برخفج و خفج و فرهانج و کرنجو، سکاچه ، سیاهی و در زبان لری به آن تپتپو و در زبان کردی به آن شوه و شویی و در عربی به آن کابوس می‌گویند. به ترکی هم می‌شود (قره باسما)، به بلوچی می شود(خپ خپوک) و در گیلکی بدان اوخوس گویند. اما این پدیده در دنیای جدید توجیه علمی دارد.

پاسخ قطعی برای این سوال که چرا در خواب دچار حس فلج شدگی می‌شویم وجود ندارد اما پزشکان تا حدودی فهمیده‌اند که وقتی در خواب فلج می‌شویم، چه اتفاقی می‌افتد.

بسیاری پدیده «بختک» را به علوم ما بعد الطبیعه نسبت می‌دهند و برخی دیگر هم عواملی چون پرخوری را در آن دخیل می‌دانند. در ادامه قصد داریم بختک یا فلج حین خواب را از دیدگاه علمی مورد بررسی قرار دهیم.

تجربه‌هایی از بختک در خواب قرن‌هاست که گزارش می‌شود و افراد با فرهنگ‌های مختلف دارای تجربه یکسانی از آن هستند. فلج خواب کوتاه است و خطر جانی برای فرد در پی ندارد، اما ممکن است فرد ترس و وحشت آن را به خاطر داشته باشد. فلج خواب درصد کمی از مردم جهان را تحت تاثیر قرار می دهد، اما این شرایط می تواند برای افرادی که به آن دچار می شوند، تجربه ای وحشتناک باشد. فلج خواب وجود یا تداوم ویژگی های یکی از مراحل خواب با حرکت سریع چشم (REM) در حین گذر به حالت بیداری است. ممکن است لحظه ای که شما به خواب می روید (hypnagogic) یا هنگام بیدار شدن از خواب (hypnopompic)، رخ دهد. تخمین زده می شود در حدود 20٪ از افراد سالم حداقل یک بار رخ داده است. اکثر افراد، فلج خواب را فقط تجربه می کنند، اما ممکن است با علائم دیگری نیز به عنوان بخشی از علائم narcolepsy یا حمله خواب رخ دهد. در برخی فرهنگ ها این پدیده با نام های مختلفی شناخته میشود مانند خفتک، خفتو،خفتوک، برفنجک، درفنجک و فرنجک و فدرنجک و برغفج و برخفج و خفج و فرهانج و کرنجو، سکاچه و تپتپو.